7 Eylül 2021 Salı

Ilgın Balkı Tarihi Hakkında Notlar

Ilgın Balkı Tarihi Hakkında Notlar

Ilgın Balkı Mahallesinin tarihi geriye doğru bakıldığında Osmanlı Devleti, Selçuklu dönemi ve Roma Bizans'ın yanı sıra Antik daha eski dönemlerde bölgede çeşitli medeniyetlerin yerleşerek yaşadıkları anlaşılmaktadır. Osmanlı Devleti döneminde, Balkı'nın 1584 yılına ait Osmanlı arşivlerinde 6000 akçelik vergi kaydı vesikaları bulunmaktadır. Ilgın Balkı Köyü Camii, mimari ve süsleme programı açısından Geç Osmanlı Dönemi özelliklerini yansıtan önemli örneklerden biridir. Balkı hakkında 1960'lı yıllarda yapılan araştırmalarda tarihi caminin bulunduğu tepe, Balkı Deresi'nde Navruzlu Burun tepesi ve Gülpınar tepesinde 9. yüzyılda kurşun madeni işlenen üç fırının bulunduğu anlatılmaktadır. Yapılan çalışmalarda Balkı'nın kuruluşunun Selçukluların son döneminde olduğu tahmin edilmektedir. Bölgede bulunan Kürtlük, Ağısmıyıl ve Belören mağarası antik dönemlere ait ören yerleridir. Ilgın'ın pek çok yerinde olduğu gibi arazide tarım faaliyetleri esnasında meydana çıkan antik mezarlarda, küpler içerisinde kül ve kemiklerin bulunması, bölgenin İslâmiyet öncesi bir yerleşim yeri olduğuna işaret etmektedir. 

Doğanhisarı'na bağlı Başköy ve Balkı yerleşimleri arasında bulunan Adaras mevkii de Ağalar, Bulcuk ve Saraycıktan gelerek Antalya'ya kadar uzanan tarihi “Tuz yolu” üzerinde bulunan Roma (Bizans) döneminde “Adriyanus” adlı bir şehir merkezi, yerleşim yeri vardır. Bu merkezde yolcuların konakladığı bir han olduğu, yol ve köprü gibi imar çalışmaları esnasında ortaya çıkan işlenmiş, yapı kalıntısı mimari taşlardan anlaşılmaktadır. Aynı mevkiinin, Bulcuk ve Gökçeyurt'taki (Kembos) Elmalı'dan geçen İpek Yolu'nun üzerinde olduğu anlatılmaktadır. 

Yaşlı Balkılıların naklettiklerine göre, köyü ilk kuranların Yörükler olduğu ve eski tarihi camii çevresinde yedi haneden ibaret olduklarını, çevrenin bataklık, sazlık, balkanlık bir yer olması nedeniyle, “Balkı” adının buradan aldığı söylenmektedir. Ayrıca “Konya İl Yıllığı” ise “balkı” kelimesinin anlamı; “Kırım topraklarından Karadeniz'e dökülen Don ırmağı çevresindeki çamur çukurlarının adı” olarak da geçmektedir. 

Fotoğrafta, Ilgın, Balkı Nefise Hatun Tarihi Bakı Köyü Camii duvarında devşirme antik dönem tarihi mimari malzemeler görülüyor.

Kaynaklar:
Beytullah Yıldırım / Ilgın Araştırmaları

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder