Kurtuluş Savaşında Ilgın

Kurtuluş Savaşında Ilgın

Kurtuluş Savaşında Ilgın Manevraları

Kurtulus Savasinda cephe gerisinde olan Ilgın o yıllarda büyük çapta askeri birliklerin karargah merkezi olmasi dolayisıyla, çok önemli tarihi olaylara sahne olmustur. 1922 yılının 1 mart 21 agustos tarihleri arasında Fahrettin Altay Paşa komutasındaki 15.000 kişilik 5. süvari kolordusu Ilgın ilçesinde alti aya yakin bir zaman kalmis ve Ilgin halki bu zaman içinde Kolorduya elinden gelen her türlü yardimi seve, seve yapmistir. 

Kısa bir süre sonra düşmanla karşılasacak Kolordunun taaruzdan önce uygun bir sahada tatbikat yapması gerekiyordu. Tatbikattan önce Sovyet Büyükelçisi Aralov Gazi Mustafa Kemal Atatürk'e söyle bir teklifte bulunur.Sakarya da gördük, siz Türkler Yunan'i yenebileceksiniz, fakat Bogazlar ve Istanbul'da bulunan Ingilizleri tek basina yenemezsiniz. Onun için siz Kocaeli ne dogru ilerlerken bizde Eregli ve Zonguldak a çikarma yapalim, iki koldan Istanbul'a yürüyelim ve beraber savaşalım. Diye teklifte bulunmuştur.

Bu beraber savasalımın nereye kadar gideceğini çok iyi bilen Atatürk Sovyet Büyükelçisi' ne Hele bir Yunanı yenelim şeklinde bir karşılık vererek derhal Fahrettin Altay Pasa yı çağırtarak kendisine şunu sormustur. Sizin süvari Kolordunuzu Teftise gelirsek, kaç bin süvariyle geçit yapabilirsin paşa, şu cevabi verir. 7 ile 8 bin atlı'ya resmi geçit yaptirabilirim Atatürk büyük bir memnunlukla tamam, 1 Nisanda Ilgin'da teftişe hazir ol Pasam!.

Gerçekten Atatürk Sovyetlerin teklifinin amacini çok iyi değerlendirmiş ve onlara Savaş meydanında askeri gücü hakkinda canlı bir cevap ermek istemisti.O sırada düzenlenmiş olan uygulamaya Atatürk, Sovyet Büyükelçisi Aralov'la, Azerbeycan Cumhuriyeti elçisi Abilof u ve her iki elçilik Ataşemiliterliklerini de bu manevraya davet etmişti.

Kalabalık bir heyetle birlikte 1 nisan 1922 günü yaninda Cephe Komutanı Inönü Diğer bazı komutanlar askeri ve siyasi konuklarıyla birlikte Ilgın ovasında ikmal ve Eğitim işleriyle Büyük Taaruz'a hızla hazırlanmakta olan süvari Kolordusunu teftişe geldi. Birinci, ikinci ve dördüncü süvari tümenlerinden kurulu süvari Kolordumuz kaplica yakinininda bulunan Koca Çayir da toplanmisti. Baskomutan Atatürk'ün emriyle geçit resmine baslandi. 7-8 bin süvarinin bir kısmının mızraklı bir kısmının yalın kılıç ve Allah, Allah sesleriyle savaş nizamında dörtnala geçişleri bir anda Ilgın ovasını mahşer yerine çevirmişti. En başta Fahrettin Altay arkasından generalleri ve kurmaylari geçtiler. 3 Tümen süvari askerinin Ilgın Koca Çayırında tozu dumana katarak uzunca bir zaman süren muntazam ve hırslı geçişi Baskomutan Mustafa Kemal Atatürk'ü diğer komutanlarımızı ne kadar heyecanlandırmış ve sevindirmiş ise böyle bir tatbikati ilk seyreden Sovyet ve Azerbaycan diplomatlarıyla Askeri ateşeleri üzerinde müthiş bir etki yapmıştır. 

Harekatı inceleyen konuk Rus elçisi kahraman askerlerimizin temsili düsman birliklerine karşı yapmış olduklari hücumlardaki çeviklik ve cengaverliğe hayran kalmıs, Atatürk'e yaklaşarak kulağına fısıldar gibi Anladım Ekselens!. . Bu kahraman ordu karsısında hiçbir kuvvet ayakta duramaz demiştir. Süvari manevrasından sonra Gazi Mustafa Kemal Atatürk konuklarla birlikte Aksehir'deki piyade birliklerimizin hazırlamıs olduklari tatbikata gittiler. 

Ilgın manevralarindan memnun kalan Atatürk manevra sırasında çekilen resimlerde Belinde asılı olduğu görülen gümüş kakmalı kılıcı savaşın kazanılmasından sonra Fahrettin Altay Paşaya hediye etmiştir. Daha sonraları Fahrettin Altay Paşa Evimde asılı duran bu kılıca baktıkça "süvari birliklerinin geçişi sırasında Mustafa Kemal Atatürk'ün gözlerinde parlayan ümit ısıklarını görür gibi oluyorum" demistir.

Kaynaklar:
Beytullah Yıldırım / Ilgın Araştırmaları