Ilgın Ksenephon Anabasis Onbinlerin Dönüşü
Ilgın Tarihi
Kadim medeniyetlerin beşiği ve tarihi yol güzergahı üzerinde olan şehrimiz Ilgın, Antik dönemde Atinalı Ksenephon M.Ö. 401'de dostlarından biri olan Thebai'li Proksenos ile Anadolu'ya geçti. Kendisi asker olmadığı halde paralı Helen ordusunun yaptığı sefere katıldı. Bu savaşın yenilgiyle sonuçlanmasından sonra paralı askerlerin geriye dönüşünde önemli rol oynadı.
Hellen tarihçi Ksenofon'un katıldığı bu doğu seferini kaleme aldığı meşhur Anabasis (iç ülkelerde sefer) Onbinlerin Dönüşü adlı bu eserinde anlattı. Kardeşi II. Artakserkses’i devirerek Pers tahtını ele geçirmeye çalışan Kyros (Genç) için savaşan Hellen paralı askerlerin öyküsünü anlatır.
Strabon'un bildirdiği özellikle Geç Demir Çağı ve Helenistik döneminde önem kazanan Ilgın'dan geçen bu ortak yol Hitit krallarının da batı seferleri için kullandığı önemli arterlerden biriydi. Ksenephon (Ksenofon) ünlü Pers (İran) seferini anlattığı “Anabasis” isimli bu eserinde o dönem; güney Frigya'nın bir şehri olan Ilgın'ın adını M.Ö. 401 senesinde "Tyriaeum" olarak kaydetmiştir.
Ilgın (Tyriaion) ovasında ordu ile konaklamış ve Genç Kiros'un burada yaptırdığı askeri tatbikattan eserinde bahsetmiştir. Anabasis isimli eserde Ilgın ile alakalı bölüm:
"Kaystrou Pedion’dan (Bolvadin - Üçhöyükler Köyü) iki günde on fersah yoldan sonra Thymbrion’a (Konya- Akşehir Ulupınar Köyü) varılır. Buradan da iki günde, on fersah yol aldıktan sonra Tyriaeum’a (Konya- Ilgın) ulaşılır.
Ksenephon Ilgın’dan Iconium’a üç günde 20 fersah ilerleyerek gelen Kyros ve Ksenephon öncülüğündeki Hellen ordusu, Iconium’dan hareketle Lykaonia içinden geçerek beş günde 30 fersah ilerlediklerini söyler."
"Cyrus, bu yerden iki gün -on fersah- yol alıp yoğun nüfuslu başka bir şehir olan Thymbrium’a ilerledi. Burada, yolun kenarında Frigya Kralı Midas pınarı diye adlandırılan bir kaynak vardır. Midas’ın burada kaynağa şarap dökerek "satiri" (Yarı keçi yarı insan, kır ve orman tanrısı) yakaladığı söylenir.
Cyrus buradan yoğun nüfuslu Tyriaeum’a (Ilgın) iki günlük -on fersahlık- bir yol kat ederek geldi. Burada üç gün kaldı ve yaygın bir söylentiye göre bu sırada Kilikya kraliçesi kendi eğlencesi için Cyrus’a ordusunu sergilemesi için yalvarmış. Bunun üzerine böyle bir sergileme yapmaktan memnunluk duyan Cyrus, orduyu bir düzlükte
toplayıp Yunanları ve barbarları yeniden gözden geçirmeye karar vermiş. Böylece, her bir Yunan generalinin kendi taburunu sıralayarak safları oluşturmasını ve ordunun geleneksel savaş düzenini almasını emretti. Bu emre göre askerler dört sıra halinde sıralandılar.
Sağ kanat Menon ve askerleri tarafından; sol kanat Clearchus ve askerleri tarafından; orta kısım da diğer general ve askerleri tarafından oluşturuldu. Cyrus ilk olarak atlı birlikler ve piyade birlikleri ile yürüyen barbarları teftiş etti. Daha sonra kendi savaş arabasına atlayıp, binek arabasındaki kraliçeyle Yunanlıların önünden geçerek onları teftiş etti ve hepsinin pirinçten miğferleri, mor ceketleri, baldır zırhları ve çıplak (harekete geçmeye hazır, “süngüleri sabitlenmiş.”) kalkanları vardı.
Askerî grubun tamamı geçtikten sonra, arabasını savaş çizgisinin ortasına doğru sürdü ve tercümanı Pigres’i Yunan generallerine yollayıp silahlarını hazırlamalarını ve bütün bir grup halinde ilerlemelerini emretti. Bu emir, generaller tarafından bütün adamlarına iletildi ve kalkanlar önde mızraklar arkada borazan sesleri altında düşmanla karşılaşmak için ilerlediler. Yürüyüş hızlandı ve bir haykırışla beraber askerler kendiliğinden ordugah yönüne doğru koşmaya başladı. Barbarların yarattığı panik muhteşemdi. Kilikyalı kraliçe arabasını döndürdü ve kaçtı; pazar alanındaki orduyu takip edip onlara gıda maddesi satan satıcılar tabak çanaklarını bırakıp topukladılar.
Bu arada Yunanlılar da kahkaha ve haykırışlar ile ordugaha vardı. Bu olay sonunda kraliçe ordunun parlak zekasına ve disiplinine hayran kalmış ve aynı zamanda oldukça şaşırmıştı, öte yandan Cyrus da Yunanlıların Asyalıların kalplerinde yarattığı korkudan memnunluk duyuyordu.
Bu yerden üç günlük -yirmi fersahlık- bir ilerlemenin ardından üç gün kaldığı Frigya’nın son şehri Iconium’a vardı."
📍 Ilgın (Tyriaeum) Ksenofon Anabasis veya Onbinlerin Dönüşü Yol Güzergahı Haritası.
Strabon 14.2.29.
Ksenophon, Anabasis, 1,1,13,14.18.19.
Ilgın Araştırmaları Beytullah YILDIRIM
https://ilginarastirmalari.blogspot.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder