5 Eylül 2021 Pazar

Ilgın Çavuşçugöl Güherçile, Barut İmalatı

 Ilgın Çavuşçugöl Güherçile, Barut İmalatı

Üstü gibi altıda bereketli topraklara sahip olan Konya, tarihte birçok şehir ve kasabalar gibi, yüzyıllar boyunca Osmanlı ordusu ve donanmasının barut ihtiyacım karşılamış, barut yapımında ham madde olan güherçile (potasyum nitrat), Konya'da (Kalhane) adıyla tanınan, fabrikalardan sağlanmıştır. Konya'da ilk güherçile fabrikasının ne zaman kurulduğunu kesin olarak bilmemekle birlikte XV. yüzyıldan sonra Konya ve çevresinde güherçileden barut yapıldığı tahmin ediliyor. Hicri 1116, Miladi 1704 tarihli bir Osmanlı şer'iye sicil kaydından, "Konya Baruthanesinden İstanbul'a güherçile sevki" yapıldığı kayıtlarda geçiyor. Yine Hicri 1182 ve 1184 Miladi 1768 ve 1770 yıllarında da, Konya çevresinde Ilgın ve Karaman ilçeleri köylerinde de (güherçile kârhaneler) bulunduğu, bunların (mültezimlerle) toplanarak İstanbul'a gönderildiği anlaşılmaktadır.

Ilgın, Çavuşçu, Osmanlı Devleti zamanında Ilgın'la birlikte barut imalatında büyük öneme sahip güherçile merkezlerinden birisi olarak hizmet vermiştir. Barut imalatçılarının Çavuşçu'da çalıştıklarına şahit olan görgü tanıkları halen hayattadır. Hayatta olanların anlatımlarından Çavuşçugöl'ün Cumhuriyet'in ilk 50 yılında barut imalatına hizmet etmeyi sürdürdüğü sonucuna varılabilir.

Fotoğrafta, Ilgın Çavuşçugöl Mahallesinden genel bir görünüm.

Kaynaklar:
Beytullah Yıldırım / Ilgın Araştırmaları

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder